Ewaluacja i Nostryfikacja

EWALUACJA WYKSZTAŁCENIA I NOSTRYFIKACJA DYPLOMU W USA

FOREIGN CREDENTIAL EVALUATION: ewaluacja wykształcenia akademickiego, stopnia naukowego lub kwalifikacji uzyskanych za granicą, polegająca na porównaniu z amerykańskim systemem edukacji i znalezieniu odpowiednika (equivalence) danego wykształcenia i kwalifikacji.

DIPLOMA RECOGNITION: nostryfikacja, proces uznania dyplomu uzyskanego za granicą, polegający na uzupełnieniu akademickich różnic programowych i zdaniu stanowych/federalnych egzaminów w celu uzyskania licencji zawodowej.

Uwaga: w brytyjskiej angielszczyźnie występują terminy nostrification (nostryfikacja) oraz nostrify (nostryfikować), które używane są również w angielskich wersjach tekstów publikowanych na stronach polskiego Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Należy jednak pamiętać, że słowniki amerykańskiej angielszczyzny w ogóle nie zawierają tych terminów. W odniesieniu do nostryfikacji w USA należy zatem stosować wyrażenia recognition (uznanie) oraz recognize (uznawać).

W większości przypadków, wyżej wymienione instytucje opierają się na usługach niezależnych firm (ang. credential evaluation services) zajmujących się przygotowaniem profesjonalnej ewaluacji wykształcenia akademickiego, polegającej na dokładnym i szczegółowym porównaniu wykształcenia danej osoby z podobnym wykształceniem i kwalifikacjami, które można uzyskać w USA.
Aby podjąć najlepszą decyzję dotyczącą ewaluacji i ewentualnej nostryfikacji, należy najpierw określić, jakiego rodzaju zawód pragniemy wykonywać w USA, i czy jest to zawód regulowany. Listę zawodów regulowanych w Illinois można znaleźć na stronie Departamentu Stanu Illinois d/s Finansowej i Zawodowej Regulacji (w skrócie IDFPR: Illinois Department of Financial and Professional Regulation):
http://www.idfpr.com/profs/proflist.asp

Przykłady zawodów regulowanych przez IDFPR: rzeczoznawca majątkowy nieruchomości (appraiser), architekt, fryzjer (barber), certyfikowany księgowy (CPA), kosmetolog (cosmetologist), kręgarz (chiropractor), stomatolog, higienistka stomatologiczna (dental hygienist), detektyw, kosmetyczka (esthetician), przedsiębiorca pogrzebowy, inspektor domów (home inspector), dekorator wnętrz (interior designer), broker pożyczek hipotecznych (mortgage broker), technik paznokci (nail technician), pielęgniarka (nurse), optyk (optometrist), farmaceuta (pharmacist), fizjoterapeuta (physical therapist), agent sprzedaży nieruchomości, terapeuta zajęciowy (occupational therapist), lekarz, pracownik socjalny (social worker), logopeda (speech-language pathologist), weterynarz.
Wymagania do otrzymania licencji nauczyciela w Illinois określone są przez Kuratorium Oświaty Illinois (Illinois Board of Education). Szczegółowe informacje można znaleźć na poniższych stronach:
http://www.teachercertificationdegrees.com/certification/illinois/
http://www.isbe.state.il.us/licensure/default.htm
Jeśli stwierdziliśmy, że zawód, który chcielibyśmy wykonywać w Illinois to profesja regulowana przez stan, administrację lokalną lub inną instytucję, należy dokładnie zapoznać się z wymaganiami, które należy spełnić, aby zostać dopuszczonym do egzaminu licencyjnego. Wszystkie informacje, łącznie z aktami prawnymi regulującymi daną profesję, formularzami, opłatami, itd. znajdują się na stronie internetowej IDFPR, gdzie dołączone są do każdej kategorii zawodu regulowanego.

Proces nostryfikacji na przykładzie dyplomu magistra fizjoterapii

Złożenie aplikacji w FCCPT (Foreign Credentialing Commission on Physical Therapy), jedynej instytucji uznawanej przez stan Illinois do sporządzenia raportu ewaluacji wykształcenia fizjoterapeutów z zagranicy.
Upoważnienie uczelni w Polsce (poprzez wysłanie Wniosku o Weryfikację Zagranicznego Wykształcenia Akademickiego) do przesłania dokumentacji dotyczącej wykształcenia bezpośrednio do FCCPT (karta przebiegu studiów/suplement dyplomu, opisy wszystkich przedmiotów – tzw. sylabusy).
Po otrzymaniu dokumentacji z uczelni w Polsce, FCCPT skanuje wszystkie dokumenty i odsyła je w pliku pdf do wnioskodawcy, który z kolei zleca zawodowemu tłumaczowi przetłumaczenie całej dokumentacji. Po ukończeniu zlecenia, tłumacz przesyła uwierzytenione tłumaczenia bezpośrednio do FCCPT.
Po skompletowaniu całej dokumentacji łącznie z tłumaczeniami, FCCPT przygotowuje raport ewaluacji wykształcenia fizjoterapeuty. Raport przedstawia różnice programowe, które wnioskodawca zobowiązany jest uzupełnić, aby być dopuszczonym do egzaminu licencyjnego. Polega to na zaliczeniu kursów wymaganych w USA, które nie były objęte przez program nauczania w Polsce.
Zdanie egzaminu TOEFL (Test of English as a Foreign Language – Test z angielskiego jako języka obcego).
Złożenie aplikacji w IDFPR na egzamin licencyjny wraz z ewaluacją FCCPT stwierdzającą uzupełnienie wszystkich różnic programowych.
Pomyślne zdanie egzaminu i uzyskanie licencji.

Wymagania niezbędne do uzyskania licencji pielęgniarki dyplomowanej (Registered Nurse) w Illinois:

Ewaluacja wykształcenia przygotowana przez jedną z dwóch następujących firm ewaluacyjnych stwierdzająca, że osoba ubiegająca się o licencję posiada ekwiwalent amerykańskiego wykształcenia w zakresie pielęgniarstwa:

Commission on Graduates of Foreign Nursing Schools (CGFNS) www.cgfns.org
Education Records Evaluation Service, Inc. (ERES) www.eres.com

Ewaluacja musi zawierać informację, że osoba ubiegająca się o licencję posiada prawo wykonywania zawodu w Polsce (proof of licensure in country from which you received your nursing education).

Zdanie egzaminu TOEFL (Test of English as a Foreign Language – Test z angielskiego jako języka obcego) na 83 punkty (w skali stosowanej w egzaminie TOEFL iBT® – zdawanym przez Internet).
Pomyślne zdanie egzaminu NCLEX (National Council Licensure Exam).

JEŚLI LICENCJA NIE JEST WYMAGANA

Jeśli nasze wykształcenie z Polski nie jest związane z zawodem regulowanym w USA, ewaluacja i nostryfikacja jest kwestią dużo łatwiejszą do zrealizowania. Pragnąc kontynuować studia w USA jako obcokrajowiec, należy skonsultować się z wybraną uczelnią w sprawie dokonania ewaluacji wykształcenia. Rzadko uczelnie dokonują ewaluacji samodzielnie i zwykle zalecają, aby zamówić ewaluację w prywatnej firmie (credential evaluation services). Jeśli wybrana przez nas szkoła zaleca konkretną firmę i konkretny rodzaj ewaluacji, należy się do tych zaleceń dostosować. Jeśli nie otrzymaliśmy konkretnych instrukcji od uczelni, możemy sami wybrać instytucję oferującą usługi ewaluacyjne. Departament Oświaty USA (U.S. Department of Education) zaleca, aby wybrać jedną z firm należących do Krajowego Stowarzyszenia Firm Oferujących Usługi Ewaluacji Wykształcenia (w skrócie NACES: National Association of Credential Evaluation Services), do której obecnie należy 19 instytucji.

Najbardziej popularne instytucje oferujące usługi ewaluacyjne, które najczęściej są zalecane przez uczelnie w Illinois i wybierane przez studentów z Polski:
1. World Education Services                       (Nowy Jork)       www.wes.org
2. Educational Credential Evaluators      (Wisconsin)       www.ece.org

Wymagane dokumenty: świadectwo dojrzałości, dyplom licencjacki lub magisterski, suplement do dyplomu lub karta przebiegu studiów (official transcripts), itp. Uwaga: indeksy akceptowane są jedynie przez Educational Credential Evaluators w Wisconsin. World Education Services w Nowym Jorku akceptuje zamiast indeksów dla potrzeb ewaluacji tylko suplementy lub karty przebiegu studiów.
Aby zamówić odpowiedni typ ewaluacji, należy najpierw skontaktować się z wybraną uczelnią i dowiedzieć się, jaki rodzaj jest wymagany.
Najczęściej zamawiany rodzaj ewaluacji to tzw. Ewaluacja Kurs po Kursie (Course by Course Evaluation), która może być wykorzystana uniwersalnie: w celu kontynuowania nauki, zatrudnienia lub uzyskania licencji. Zawiera informacje o amerykańskim odpowiedniku każdego uzyskanego świadectwa lub dyplomu, średnią ocen, oraz podaje szczegółowo listę wszystkich przedmiotów wraz z ilością godzin kredytowych.
Czasami uczelnia może poprosić o raport ewaluacyjny, który oprócz godzin kredytowych i średniej ocen, zawiera informacje pozwalające dopasować ukończone kursy do odpowiedniego kursu w katalogów kursów oferowanych przez uczelnię. Raport tego typu określany jest jako Catalog Match i jest sporządzany w oparciu o dokładne opisy przedmiotów.
Dla celów imigracyjnych lub zatrudnienia często wybierana jest tzw. Ogólna Ewaluacja (General Evaluation), która zawiera jedynie informacje o amerykańskim odpowiedniku danego dyplomu.

WAŻNE OKREŚLENIA DOTYCZĄCE KWESTII EWALUACJI I NOSTRYFIKACJI

Credit hour – godzina kredytowa. Godziny kredytowe przyznawane są za ukończenie kursów w oparciu o ilość godzin wszystkich zajęć. Jedna godzina kredytowa to jedna godzina zajęć w tygodniu w ciągu semestru trwającego 15 tygodni, czyli około 15 godzin zajęć w semestrze (dokładne liczby mogą się różnić w zależności od uczelni). Większość kursów oferowanych w szkołach wyższych to kursy, za które przyznaje się 3 semestralne godziny kredytowe za zajęcia, które obejmują około 45 godzin w 15-tygodniowym semestrze, w którym zajęcia trwają około 3 godzin tygodniowo. W USA jeden rok pełnych studiów akademickich (full-time academic studies) to mniej więcej 30-32 godziny kredytowe.
Każda amerykańska uczelnia to autonomiczna instytucja i ma prawo uznać tylko te godziny kredytowe, które spełniają wymagania dotyczące stopni naukowych przyznawanych przez tę uczelnię.
Uwaga: Bardzo ważne jest, aby indeksy i karty przebiegu studiów zawierały ilość godzin zajęć i wykładów tygodniowo lub w semestrze. Bez tej informacji nie jest możliwe dokładne przeliczenie godzin kursów na semestralne godziny kredytowe. Z powodu braku liczby godzin, osoba sporzącająca ewaluację może przyznać minimalną liczbę godzin kredytowych za dany kurs.

GRADE POINT AVERAGE (GPA) – średnia punktowa ocen. Skala amerykańskich ocen jest literowa: A, B, C, D, F. Dla celów obliczenia średniej ocen GPA, bierze się pod uwagę odpowiednik punktowy każdej oceny: A-4, B-3, C-2, D-1, F-0 (nie należy się sugerować polską numeracją ocen). Każda ocena uzyskana za ukończenie kursu jest ważona w zależności od ilości przyznanych kredytów. Na przykład ocena A za kurs, za który uczelnia przyznaje 3 godziny kredytowe, ma wagę (weight) 4x3, czyli 12. Analogicznie, ocena A za kurs warty 1 kredyt to 4 punkty. Następnie dzieli się całkowitą wartość punktową ważonych ocen przez całkowitą ilość godzin kredytowych. Otrzymany wynik stanowi średnią punktową ocen GPA.

EQUIVALENCE – ekwiwalent/odpowiednik. Określenie występujące w raportach ewaluacji wykształcenia, stanowiące nadrzędny cel ewaluacji – znalezienie amerykańskiego ekwiwalentu wykształcenia lub stopnia naukowego uzyskanego poza USA.

CONTINUING EDUCATION – kształcenie ustawiczne. Rozwijanie i doskonalenie kwalifikacji zawodowych, wymagane w celu utrzymania licencji zawodowej. Na przykład menedżer zarządzający biurem obrotu nieruchomościami (Managing Broker) musi zaliczyć 24 godziny kursów kształcenia ustawicznego w ciągu 2 lat, aby móc odnowić licencję na następne 2 lata.